Küresel Enerji Krizi Kapıda mı?
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile dünya enerji dengesi ve denklemi tamamen değişti. Rusya’nın enerji arz güvenliğindeki gücü yani dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz ihracatçısı olması nedeniyle dünya enerji sisteminin bir krizden geçtiğini aslında hepimiz görüyoruz.
Rusya’nın dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz ihracatçısı olması ve doğalgazda Avrupa ülkelerinin Rusya’ya yüksek oranda bağımlılığı ve buna karşılık Rusya’nın AB ülkelerinin kendisine uyguladığı yaptırımlara karşı doğalgazı bir silah olarak kullanması enerji krizinin artık küresel bir krize dönüşmesine sebep olmaktadır.
Bu nedenle 1970’li yıllarda yaşanan enerji krizi, petrol fiyatlarında yaşanan şok fiyat artışları ile anılırken, şimdi de benzer şekilde olsa da, petrol, doğalgaz ve hatta kömür fiyatlarının artışından bahsedebiliyoruz.
Bu fiyat artış dalgası, enerji arz güvenliğinin tüm kaynaklarını etkileyecek hale de gelebilir.
OLASI ENERJİ KRİZİNİN MALİYETİ YÜKSEK
Şu bir gerçek ki, enerjide yüksek oranda dışa bağımlılık, enerji arz güvenliği için tehdit olduğu gibi enerji fiyatlarındaki artışlar ekonomi için de ciddi bir yük haline gelmektedir. Rusya’nın doğalgazı bir silah olarak kullanması, hatta Ruble ile ödeme yapmayan Polonya, Bulgaristan, Hollanda, Danimarka ve Finlandiya gibi bazı ülkelerin doğalgazını kesmesi enerjide tehlikenin ya da krizin boyutunu anlatması açısından önemli.
Elbette yaptırımlar karşısında Rusya, Ruble’nin küresel değerini ve buna bağlı olarak yaptırımlar sonucu oluşan iç ekonomisindeki daralmayı en aza indirmeye çalışmak için bu yolu seçmesi, ben dahil bir çok ekonomi ve finans uzmanının ön gördüğü bir adımdı.
Şimdi ise Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’ya, Kuzey Akım 1 Boru Hattı’nın bakıma alınması nedeniyle Rusya tarafından geçici olarak doğalgaz kesintisi başladı.
Rusya’nın geçici olan doğalgaz kesintisini, sürekli hale getirmesi durumunda yani Almanya’nın doğalgazının yarısını aldığı Rusya’dan doğalgaz gelmemesinin çok ciddi olarak bir enerji krizi yaşatacağı açıktır.
Almanya’ya doğalgaz akışının sağlanmaması, daha önce doğalgaz kesintisi yaşayan ülkelere benzemeyeceği ve ekonomik olarak da başta Avrupa olmak üzere bir çok ülkeyi de ciddi bir şekilde olumsuz etkileyeceği açıktır.
YENİ DÖNEMDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ
Dünya’da yaşanan enerji fiyat artışları ve enerjide dışa bağımlılığın neden olduğu ekonomik ve siyasi yük nedeniyle enerji arz güvenliği için enerjide bağımlılığın azaltılması konusunda arayışların hızlanacağı bir dönemin de ortasındayız.
Her ne kadar kısa sürede enerjide dışa bağımlılığı azaltmak kolay olmasa da enerji arz güvenliği için bir yandan fosil kaynakların kullanımı diğer yandan yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının arttırılması ve son dönemlerde kullanımı tekrar gündeme gelen nükleer enerji öne çıkan önemli kaynaklar olmaktadır.
Bu arayışlar, yeni dönemin enerji denklemini de önemli ölçüde şekillendirecektir.
Beklenildiği üzere aslında artık savaşlar her ne kadar halen top, tüfek ve teknolojik silahlar ile yapılıyor olsa da, bu savaşlardan galip çıkanlar her zaman için ekonomisini ayakta tutabilen, şu an ki durumda da enerjiye hükmedenler olmaktadır.
Bir çok konuda çeşitli makale ve yazılarımın olduğu diğer yazılara buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz…